Ördəklərin böyüdülməsi
Ördəklərin böyüdülməsi
Ördək balalarını da cücələr kimi ət almaq məqsədilə qruplarda (tayfa) böyütmək olar. Kökəldilmə kürt toyuqların altında və ya süni formalaşdırılan şəraitdə edirlər (istehsal edirlər). Şəxsi köməkçi təsərrüfatlarda kült toyuqların altında ördək balalarının yedirilməsi – olduqca elementar və əlçatan (mümkün) qəbuldur. Bir ördək-kült toyuq 10-dan 15-ə qədər ördək balası çıxmağa bacarıqlıdır. Ördək balaları iddiasızdır və bu üsul vaxtı (yanında) gediş (qulluq) və saxlama (məzmun) üzrə (görə) bir az qayğı çatdırır.Optimal nəticələr çarhovuzların tətbiqiylə kült toyuğun altında ördək balalarının böyütməsi vaxtı alır. Bu halda ördək balalarında istiliyin tənzimlənməsinin formalaşması ehtimal ki, (daha çox, tez) alınır, və buna görə artıq üçüncülərdən - beşinci gün onlarla ördəyi otarmaya buraxmaq olar, və (amma) yeddincilərdən - səkkizincilər gündə 2-3 saatda - çarhovuzlara.
Örəklərin su hövzələrindən istifadə etməklə yemləmək daha sərfəlidir. Belə olduqda onlar gündəlik yemin 50-70%-ni özləri tapır. Gözlərini açdığı ilk gündən toyuq cücələri kimi ördəkləri də yemləmək lazımdır. Bu məqsədlə bişmiş yumurta, müxtəlif pürelər, həm də göyərtidən istifadə olunur. 3-5-ci
gündən isə heyvan mənşəli yemlərdən (ət və ya balıq unu, balıq və s...) istifadə edilir. Yeddi günlüklərinə qədər gündə 5-6 dəfə, daha sonra 3-4 dəfə yemləmək lazımdır. Damazlığa ördək balalarının böyütməsi vaxtı ən yaxşı üsulla nəticə erkən-yaz müddətə (mart-aprel) uyğunlaşdırmaq (aid etmək) olacaq.Bu halda növbəti mövsümə ördəklər daha yaxşı uyğunlaşır, çoxlu yumurta verirlər. Tayfaya 6-7 aylıqlı ördəklər seçilir.
Seçidiyiniz cavan quşlar yaxşı bədən quruluşu, enli döşüləri, hamar lələkləri və cinsi aktivlikləri ilə seçilməlidirlər. Erkək ördəklərin quyruğunda yuxarı istiqamətlənmiş 4 lələyi olmalıdır.
Yaxşı sağlam quşların seçilməsi üçün bəzən onları 0.5 km qovurlar. Siradan geri qalanlar zəif quşlar sayılır və tayfaya əlavə olunmur.
Tayfaya seçim zamanı ən vacib parametrlərdən biri də quşların canlı cəkisidir.
7 aylığına dişi ördəklər 2.8-3kq, erkəklər isə 3.5-4kq-a çatmalıdırlar. Qrupların yığılması zamanı 1 erkək ördəyə 4 dişi düşür (bəzi yüngül cinslər üçün 1 erkəyə 6 dişi də düşə bilər).
Ət üçün böyüdülən ördəklərin həyatlarının birinci 3 həftəsində temperatur vacib rol oynayır. Birinci 7 gün ərzində yerdən 10-15sm hündürlükdə temperatur 28-30C, ikinci həftə 20-22C, üçüncüdə isə 16-18C olmalıdır. Bu temperatur rejimində 3 həftədən sonra onlar 8- 10°С-ə də davam gətirirlər.
Təzə çıxmış ördəklərin yemlənməsində püredən və müxtəlif quru qida qarışıqlarından istifadə olunur. Su qablarını yem qablarında uzağa qoymaq lazımdır. Çünki qazlar hər dəfə yemək yeyən kimi dimdiklərini suda yuyurlar. Su uzaq olduqda isə israfçılığa daha az yol verilir. Yerə qoyulan qablardan istifadə etməyin. Ördəklər öz yemlərini taptalayır və yararsız hala gətirirlər.
Göyərti 2-ci həftədən başlayaraq verilir. Bu vaxtdan etibarən onlara bişmiş kartof, heyvan mənşəli yemlər də vermək olar. Göyərti ümumi gündlik qəbul olunan yemin 15%-ə qədərini təşkil etməlidir. Nəm pürelər turşumamaq üçün quşlara verilməmişdən qabaq hazırlanır. Pürelərin tərkibi – üyüdülmüş qarğıdalı, buğda, süd, jmıx, kəsmik, balıqqulağı, tabaşir və göyərti.
Püre tez turşuyan yem olduğundan onu hazırlayarkən həcmini elə hesablamalısız ki, bir dəfəyə hamsı yeyilsin və artıq qalıqlar qalmasın. İntensiv yemləmə zamanı istifadə olunan quru yem qarı.ıqlarının tərkibi:
Dən – 40-50%,
Ot unu – 10-15%,
Kəpək – 6-7%, Jmıx – 4-5%,
Ət və ya balıq unu – 3%-ə qədər,
Mineral yemlər – 2-3%.
Ördəklərin birinci həftələrində gündəlik işıq saatları 20-22 saat, sonradan isə 14 saata qədər azaldılmalıdır. İşıqlanma birinci 4 həftə 4-5Vt/m2, ikinci 4 həftədə isə 2-3Vt/m2 olmalıdır. (Vt/m2=
1 kv.m-ə düşən işığın miqdarı)
Döşəmədə, qəfəslərdə, torlu döşəmələrdə və çarhovuzlarda ördək balalarını böyüdürlər. Dərin döşəmədə saxlama (məzmun) vaxtı (yanında) mıxlamanın tezliyi - Polun bir m2-inə 10-12 qol.
Ördəkləri 3 həftəliklərinə qədər qəfəsdə saxlamaq olar. Sonra isə onları darin altlıqlı yerdə və ya çöldə saxlamaq lazımdır. Qəfəsdə böyüdülərkən gigienik normalara nisbətən daha çox gözlənilir, tullantıların sayı azalır və lazım olan mikro-iqlimin yaradılması da asanlaşır.
Adətən qəfəslər bir və ya iki mərtəbəli olur. Ayaq altında qalan hissədə qəfəsin deşikləri 15-20mm olmalıdır. Torlu döşəmələrdə saxlama (məzmun) vaxtı (yanında) toru hündürlük 40-50-də baxmağa çəkirlər onu dayaqlarda Müəyyən edirlər, bu ki, o bir çox quşun altında əyilməsin. Torun altında yığım və peyinin silinməsi (uzaqlaşdırması) üçün tavalar qoyur. Ördək balalarının torunda sonrakı köçürməylə birinci üç həftə döşəmə və ya gəzmə saxlamaya böyütmək olar.
3-həftəlik yaşa qədər mıxlamanın tezliyi – döşəmənin bir m2-inə 25-30 qol. Torlu döşəmədə ördək balalarını və quyu dibinə qədər bütün mərhələni böyütmək olar. İndiki halda kökəldilmənin sonuna mıxlamanın tezliyi döşəmənin bir m2-inə ən çox on qol təşkil etməlidir.
Torlu Pollarda saxlama (məzmun) vaxtı (yanında) olurlar gigiyenik amillərdən daha yaxşı və xəstələnmə və ördək balalarının çəkilməsi (tullantısı) enir.Sahəsində su hövzələri, göl, zəngin yaşıllıq və balıq olan fermalarda saxlamaq daha məsləhətlidir. Belə şəraitdə böyüyən ördəkləri axşam hinə qayıdmağı öyrətmək lazımdır. Bunun üçün onları axşamlar yemləmək lazımdır. Ördəkləri su hövzələrinə 3-cü həftələrindən sonra yalnız 2-3 saat, 4-cü həftələrindən sonra isə bütün günü buraxmaq olar. Bu onunla əlaqədardır ki, ördəklərdə birinci 3 həftəyə qədər yağ vəziləri işləmir. Bu vəzilər lələkləri yağlayır və islanmaqdan qoruyur.